“Leiderschap” is echt ons specialisme geworden

Interview met Andre de Korte in wijzijnzeelandzakelijk

We ontmoeten Andre in zijn smaakvol ingerichte kantoor op de Londensekaai in Middelburg. Een grote boekenkast vol vakliteratuur domineert de kamer.

Hou je van boeken Andre?
Ja, ik ben een fervent lezer en vind dat ik up-to-date moet zijn in mijn vakgebied. Ik doe niet alleen training en advieswerk voor bedrijven, maar ben ook nog docent-onderzoeker in Organisatieontwikkeling en Leiderschap op de Hogeschool Zeeland.

Is dat laatste ook wat je met ZIO doet?
Dat is wel iets breder. ZIO is gespecialiseerd in kennisoverdracht en gedragsverandering in organisaties. Het betreft organisatie- en teamontwikkeling, ontwikkelen en trainen van leiderschapsgedrag, maar innovatie in HRM en Governance is ons vak. Daarnaast coachen we ook senior-leiders/managers die behoefte hebben aan reflectie en groei. 

Kun je aangeven wat jullie de laatste tijd met ZIO hebben gedaan?
Oeps, dan moet ik even nadenken, want de tijd gaat zo snel. We hebben coachingstrajecten gedaan met managers die om verschillende redenen behoefte hadden aan reflectie op hun eigen functioneren; We hebben een aantal masterclasses gegeven voor managers over de praktische dilemma’s van leiderschap (en de oplossing daarvoor); We hebben een post-HBO Leergang Bedrijfskundig Management gedraaid; een teamontwikkelingstraject op een universiteit, een cultuurveranderingstraject bij een grote metaalfabriek; De HR afdelingen van een aantal Nederlandse bibliotheken bijgeschoold en personeelsbeleid ontwikkeld bij een grote culturele organisatie, die net was gefuseerd. Dit is zomaar een greep. 

Kunnen jullie dat allemaal?
(Andre lacht…) Ik niet hoor, al heb ik wel een brede opleiding en belangstelling. Maar ZIO is een netwerkorganisatie, waaraan zo’n 20 specialisten zijn verbonden. Die huur ik in als ik het zelf niet kan of niet wil. En voor onze opleidingstrajecten hebben we topdocenten ter beschikking.

Ik begrijp dat jullie ook buiten Zeeland werken?
Ja, dat is eigenlijk vanzelf ontstaan. En daar worden we zelf ook wijzer van, want buiten Zeeland gebeuren er weer andere dingen dan in Zeeland. Maar Zeeland is wel onze thuisbasis en juist hier is er veel te doen. Er is een grote behoefte aan HBO en WO gekwalificeerd personeel en dat gaat straks nog een veel groter probleem worden in een schaarse arbeidsmarkt. De grotere bedrijven in Zeeland hebben nu al moeite om de juiste mensen te vinden voor hun sleutelfuncties. Veel Zeeuwse toptalenten verlaten de provincie en dat is een niet te onderschatten brain-drain.  

Zegt dat ook iets over de Zeeuwse schaal of misschien de Zeeuwse mentaliteit?
Zou best kunnen, maar daar zou ik niet de nadruk op leggen. De vraag is veel meer hoe Zeeuwse organisaties, instellingen en overheden nieuwe kennis kunnen krijgen en toepassen. Daardoor worden ze ook aantrekkelijk voor talent van buiten de provincie. Ik heb wel het idee dat niet alle bedrijven met deze vraag bezig zijn. En echte verandering en innovatie begint toch echt met kennis. En daar kunnen we in Zeeland veel meer mee dan nu het geval is. We hebben twee top-instituten, de HZ en het University College Roosevelt die veel meer kunnen betekenen dan nu het geval is. Maar let op; er gaat echt wat gebeuren in Zeeland!

Vertel?
Laten we eerlijk zijn; sommige signalen staan op rood! HR-managers zoeken zich suf naar goede mensen. Maar je kunt in ieder geval beginnen om je eigen medewerkers up-to-date kennis en vaardigheden bij te brengen. De meeste medewerkers willen heus investeren in hun eigen loopbaan. We laten te veel potentieel onbenut. En ik pleit bovendien voor cross-sectorale samenwerking in Zeeland. Samen kunnen we veel meer dan alleen, om maar eens een cliché te gebruiken. Met een aantal directeuren van grote Zeeuwse organisaties zijn we een plan aan het maken om er nu ook iets aan te gaan doen. Als er nog meer directeuren zijn die dit probleem voorzien; aarzel niet, bel of mail en sluit je aan…!

Waar onderscheidt ZIO zich in?
Tja (lacht..) ik kan nu een gelikt verhaal houden, maar daar ben ik niet van. Wij laten onze klanten onze PR doen. Als zij doorvertellen dat we de goede dingen doen ben ik tevreden. Dat is ook de reden dat we weinig of niet adverteren. We hebben inmiddels zo’n 70 Zeeuwse organisaties geholpen en dat naar volle tevredenheid. Maar misschien toch één element: wij gebruiken de nieuwste kennis direct in onze ontwikkelingstrajecten. Daar helpt mijn werk als onderzoeker op het de HZ erg in mee. Ik durf dan ook wel te zeggen dat “leiderschap” echt ons specialisme is geworden. We hebben net een onderzoek achter de rug naar leiderschap bij maatschappelijke organisaties (in Zeeland). Nou, we hebben geweldige dingen gehoord en gezien. In combinatie met de nieuwste inzichten is deze praktische kennis overal toepasbaar. Ik denk echt dat we enorme kwaliteitsslag kunnen maken in Zeeland. Als je dat koppelt aan de nieuwste inzichten rond organisatiearchitectuur en ‘engagement’ van medewerkers, dan kunnen we grote stappen maken. En reken maar dat het zich uit gaat betalen in betere bedrijfsrendementen.

Ben jij meer docent-onderzoeker of adviseur?
Ik geniet van allebei en het biedt ook broodnodige variatie. Er is geen dynamischer organisatie in Zeeland dan de HZ. Er lopen 4000 jonge mensen rond die wat van hun leven willen gaan maken en ik geniet van het lesgeven en het onderzoek dat we samen doen. Ik heb de HZ zien groeien van een regionale hogeschool naar een top-rated nationale onderwijsinstelling. Groot respect voor de bestuurders en docenten die dat voor elkaar hebben gekregen. Zeeland, wees er trots op!

Als adviseur heb je nut als je duurzame waarde kan toevoegen aan organisaties. En als dat lukt, waardoor mensen en organisaties groeien, dan geeft dat ook voldoening.

Jammer dat het adviseursberoep niet beschermd is, want er is veel amateurisme te vinden. Iedereen kan nu een bordje met ‘adviesbureau’ op z’n deur timmeren. Daarom zou iedere adviseur lid moeten zijn van de Orde (Voor Organisatieadviseurs). Dan stel je je ook onder de ethische regels van het vak en het tuchtrecht van de branche. En kunnen organisaties die niet goed zijn geholpen, reclameren. Het feit dat wij verbonden zijn aan de Orde vind ik echt van belang. 

Het klinkt of het allemaal om kennis draait?
Daar begint het wel allemaal mee. Maar net zo belangrijk is de context waarin die kennis wordt gebruikt. Je hebt een organisatieklimaat nodig waarin mensen uitdaging en plezier vinden; waarin ze hun vakmanschap voluit kunnen gebruiken, maar waar ook vertrouwen, respect en verbinding te vinden is. Als organisaties dat allemaal in huis hebben, dan is succes bijna verzekerd. Het zijn de ingrediënten van o.a. het Rijnlandse gedachtengoed, één van de meest succesvolle concepten van de laatste decennia.

Wat staat er de komende tijd op het programma?
Veel, maar wat wellicht interessant is, is de vierdaagse Masterclass ‘Rijnlands Leidinggeven in de praktijk’. Deze start 10 maart in Vlissingen.

En de masterclass ‘Trends en ontwikkelingen in HRM’, een vierdaags traject voor HR managers en adviseurs die weer helemaal bij willen zijn in hun vakgebied. Die start een maand later.

Daarnaast gaan we in april onderzoek doen naar Persoonlijk Leiderschap in een aantal bedrijven.

Het werken in de dagelijks organisatiepraktijk combineren met onderwijs, onderzoek en onderwijsontwikkeling is de ideale combinatie. Dat hou ik nog wel even vol!